Góra Kalwaria – Nowa Jerozolima
Miasto Góra Kalwaria jest niezwykłe już u samych fundamentów. W 1670 roku biskup poznański Stefan Wierzbowski zaczął budowę, która miała prowadzić do powstania Nowej Jerozolimy. W zamyśle Biskupa miało to być swoiste centrum pielgrzymkowe dla osób, które nie mogły wybrać się w daleką, niebezpieczną i kosztowną podróż do Jerozolimy. Plan miasta został oparty na formie krzyża łacińskiego i miał nawiązywać do średniowiecznych planów Jerozolimy. Wybudowano nowe drogi (które wysypano przywiezioną z Jerozolimy ziemią; legenda mówi o 33 workach), zmieniono nazwy rzek i ulic. W tamtych czasach w mieście stanęło sześć kościołów z klasztorami i 35 kaplic. Odbywały się tu bogate i rozbudowane Misteria Męki Pańskiej, na które ściągały całe rzesze pielgrzymów.
Przez wieki Góra Kalwaria nieco zmieniła swój wygląd i jej plan nie jest już tak wyraźny, jednak w mieście wciąż można znaleźć ślady bogatej historii.
Pobenedyktyński zespół klasztorny i Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
Sakralna przeszłość Góry Kalwarii zaowocowała wspaniałymi zabytkami. Najbardziej znanym jest prawdopodobnie leżący w sercu miasta Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Górze Kalwarii. Ufundowano go już w 1756 w miejscu zniszczonej wcześniejszej świątyni. Powstał w stylu barokowym i początkowo zarządzał nim klasztor bernardynów. Jednak działający przy kościele klasztor został skasowany przez władze carskie za udział w powstaniu styczniowym. Od tamtego czasu obiekt pełni funkcję kościoła parafialnego.
Na filarach bramy przed kościołem znajdują się barokowe rzeźby przedstawiające świętych: Franciszka z Asyżu, Antoniego Padewskiego, Jana Kapistrana i Bernarda Sieneńskiego, zaś na frontonie budynku zobaczymy pamiątkową tablicę „Vota mea…”.
Barokowy kościół jest równie piękny zewnątrz, jak i w środku. Rogi ołtarzy oraz gzymsy zdobione są charakterystycznymi aniołkami. Uwagę zwraca także XVIII-wieczna chrzcielnica i stacje Drogi Krzyżowej.
Kościół posiada też sporo zabytków malarstwa, na czele z cudownym obrazem Matki Bożej Pocieszenia z początku XVII wieku. Na bocznych ołtarzach znajdziemy obrazy autorstwa Szymona Czechowicza (scena Ofiarowania Chrystusa w Świątyni Jerozolimskiej, św. Rodzina, św. Franciszek z Asyżu i św. Antoni Padewski). Wart uwagi jest także sarkofag z relikwiami św. Waleriana, wykonany z czarnego marmuru.
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny jest działającą świątynią parafialną, można go zwiedzać.
Przy okazji wizyty w kościele warto przespacerować się po znajdujących się za nim ogrodach (dawne ogrody przyklasztorne), gdzie można zobaczyć staw oraz uroczą fontannę. Otwarte są w niedzielę w godzinach od 8:00 do 20:00.
Z kolei za ogrodami znajduje się kaplica św. Antoniego z Padwy ze słynną figurą w środku (kaplica na mapie).
Pałac Biskupi
Naprzeciwko kościoła znajduje się kolejna perełka architektoniczna Góry Kalwarii – Pałac Biskupi, w którym dziś znajduje się gminna biblioteka oraz Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej. Można tutaj kupić pamiątki oraz przewodniki.
Obiekt powstał w XVII wieku, ale XVIII wieku został przebudowany w stylu klasycystycznym przez włoskiego architekta Jakuba Fontanę (ten sam czuwał nad budową Kościoła NPNMP).
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Nieopodal leży Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (potocznie „Kościół na Górce”), zwany też historycznie Ratuszem Piłata. Został konsekrowany w 1679 roku, jednak swój ostateczny kształt zyskał w XVIII, kiedy przebudowano go w stylu barokowym.
Co możemy współcześnie zobaczyć w jego wnętrzach? W podziemiach znajduje się sarkofag biskupa Wierzbowskiego. W świątyni znajduje się także XVI-wieczna gotycka Pieta, barokowy krzyż oraz barokowa figura Chrystusa Ubiczowanego. Warto zobaczyć także dwa obrazy tworzącego w XVII wieku artysty Federica Barocciego: „Przybicie do krzyża” i „Zdjęcie z krzyża”.
Aktualnie kościół jest kościołem filialnym. Można go zwiedzać, odbywają się tam nabożeństwa.
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego na mapie
Kolegium pijarów
Kompleks zakonu pijarów powstał w 1675 roku, a więc w czasie rozkwitu miasta. Uczyli się tam młodzi szlachcice. Kolegium istniało do 1819 roku, kiedy przekształcono je w carskie koszary. Do dziś przetrwały pawilony mieszkalne, które przylegają do neogotyckiej kaplicy z XIX wieku.
Dziś w budynkach kolegium mieści się Dom Pomocy Społecznej. Ogradza go bardzo charakterystyczny czerwony mur (zbudowany jeszcze przed wojną, w 1935 roku).
Dzwonnica w Sobikowie
Dzwonnica to dobry cel na wyprawę rowerową lub krótką wycieczkę samochodem. Znajduje się ok. 7 km. od centrum Góry Kalwarii. Dlaczego warto ją zobaczyć? Bo to jedyna dzwonnica na Mazowszu pokryta drewnianym gontem i trzeba przyznać, że wygląda to niesamowicie. Poza tym obiekt liczy już 350 lat.
Trasa z Góry Kalwarii do dzwonnicy w Sobikowie
Góra Kalwaria – gdzie zjeść, gdzie się zatrzymać?
Góra Kalwaria jest niewielkim miastem, jednak chociażby zwiedzanie samych kościołów może zabrać sporo czasu. Na szczęście nie musimy wędrować daleko, ponieważ większość zabytków znajduje się w okolicach centrum. Dlatego właśnie tam warto zrobić sobie przerwę – czy to na obiad, czy na nocleg, jeżeli chcemy zostać w mieście nieco dłużej (a warto!). Koszary znajdują się w ścisłym centrum miasta (o tutaj), dosłownie 5 minut piechotą od rynku i Kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP. To zabytkowy budynek, który także warto zobaczyć. I właśnie tutaj znajduje się nasz hotel – Koszary Arche Hotel – oraz Restauracja Kantyna. Zapewniamy przepyszny obiad oraz komfortowy wypoczynek w niezwykłych wnętrzach.